Ralhrang nih Malsawm Baptist Biakinn Bomb An Thlak Hoi

Apoi tuk hringhran ko nai te ah Chuncung Gospel Biakinn an khangh, nihin ah Malsawm Baptist Biakinn bomb an thlak i arawk rih. Sahrang hliamh mi nakin achiahru deuh mi Min Aung Hlaing မာလ်ဆောမ်ရွာကို စစ်ကောင်စီတပ် ဗုံးကြဲ၊ ဘုရားကျောင်းပျက်ဆီ။ ဟားခါးမြို့နယ်၊ မာလ်ဆောမ်ကျေးရွာကို အကြမ်းဖက်စစ်ကောင်စီတပ်က ယနေ့မနက်ပိုင်းတွင် တိုက်လေယာဉ်နဲ့ ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်ခဲ့ပြီး မာလ်ဆောမ်နှစ်ခြင်းဘုရားကျောင်း ထိခိုက်ပျက်ဆီးသွားကြောင်း သတင်းရရှိပါတယ်။ “ဒီမနက်ပိုင်းမှာ တိုက်လေယာဉ်နဲ့ ၃ကြိမ် ၄ကြီမ်လောက် ဗုံးလာကြဲတယ်။ အခြားနေအိမ်တွေပျက်ဆီးမှုအခြေနေတော့မသိရသေးဘူး။ နှစ်ခြင်းဘုရားကျောင်းကတော့ ထိခိုက်ပျက်ဆီးမှုတွေရှိတယ်” လို့ ဒေသခံတစ်ဦးက ပြောပါတယ်။ မာလ်ဆောမ်ရွာဟာ မေလ ၂ရက်နေ့က ဗုံးကြဲခံရတဲ့ ဗန်တလန်ရွာနဲ့ ၅မိုင်အကွာတွင် တည်ရှိပြီး ဟားခါးမြို့နဲ့ ၃၅မိုင်ခန့် ဝေးပါတယ်။ မာလ်ဆောမ်ရွာတွင် အိမ်ခြေ ၅၀၊ လူဦးရေ ၂၅၀ ကျော်နေထိုင်ကြပြီး ဧပြီလ ၃၀ရက်နေ့က ရွာသားအားလုံး ဘေးလွက်ရာကို ထွက်ပြေးတိမ်း‌ရှောင်ကြပါတယ်။ ဂန့်ဂေါ်မြို့နယ်ဖက်မှ ဟားခါးမြို့နယ်သို့ ခြေလျှင်စစ်ကြောင်းထိုးလာသော အကြမ်းဖက်စစ်တပ်၏ တပ်မ (၇၇) နဲ့ CNA၊ CDF တော်လှန်ရေးတပ်ဖွဲ့အကြား ဗန်တလန်ရွာနဲ့ မာလ်ဆောမ်ရွာ၀န်းကျင်တွင် တိုက်ပွဲပြင်းထန်နေသလို ဟားခါး-ဖလမ်း လမ်းမပေါ်ရှိ ချွန်ကျုံးရွာတွင်လည်း တိုက်ပွဲတွေ ဖြစ်ပွားနေတယ်လို့ သိရပါတယ်။ TCJ

Anmah hruaitu vial cu ramtha bik ah rum ngai in khua an sa, an fale sianginn tha bik ah an kaiter cuahmah hna lio ah Laitlang ummi hna cu a let thong in a thawng deuhmi uico hrut doh ding an rak forh hna, ‘nan fale sianginn kaiter hlah u, cozah rian tuan hlah u’ an rak ti hna. Hakha ei awk a um ti lo zong ah a poi an ruat lo, Kawl ralkap sual phot khawh nak ding lawng an bawh. Chinram le Chin miphun kha an sio rawl caah an rak hmang. Mah hi ka ruah poah ah ka aipuang i ramtha um fimzer hruaitu pawl ka huat tuk tawn hna. Nain, sofa cung thutnak hmun in hi vialte minung an hlen khawh hna khi a fawi bak lo dakaw, keimah luala pawl nih cun minung 10 hmanh kan hleng kho tung hna lai lo timi ka ruah than caan ah ‘an men tung lo’ ka ti than tawn ve.

Kawl communist tapung hmai ah cun atu NUG cu hngerhte tia hmanh asi hme maw? Communist Party of Burma (CPB) i an dohthlennak tuanbia hi Laimi tampi nih kan thei tuk lo a fiang. CPB tluk in a thawngmi le Kawl khuapi tam taktak (Mandalay, Pyay tbk) tiang a rak ting khotu hriamtlai phu an um rih lo. Kawl rawn hmun tampi an rak control lawng si loin Shan ram i Tuluk ramri vialte an control kho dih. Tuluk nih Asia ram pawl ah communist uknak lalter a duh caah CPB zong a lam kip in a rak bawmh hna— hriamnam he phaisa he. Atu i Wa ram khi 1975 hnu an zungchoh a rak si, Kokang le Wa miphun nih CPB ah aana an ting hnu ah CPB cu 1989 ah a rak thi beh. Wa ralkap UWSA le Kokang ralkap MNDAA hna khi CPB a ralkap hlun an si hna.

Communist party CPB cu Gen Aung San le bochan bakmi Kawl hruaitu hna nih an rak dirhmi a si. Independence ngahnak ding caah British le Japan ral dohnak zong ah CPB hi biapi cem in a cawlmi an si, CPB controlmi ralkap 30,000 leng an rak ngei cang. Japan thawl lio Japan ralkap a thimi 60% cu CPB kuttang um ralkap hna nih an rak thah hna ti a si. Kawl mipi, abik in sifakmi nih CPB policy cu an rak uar tuk. Kum 30 deng cu Yangon pawng Bago tlang thluan ah an zungchoh a rak um. 1949 kum ah cun Kawl ralkap ah tat-yin 5 a rak um i tat-yin pahnih bak kha tapung an tho ve, CPB he Kawl cozah an doh ve. Cozah ralkap a simi Kayah le Mon tat-yin zong nih U Nu cozah an rak doh. Hi lio cun Ne Win hruaimi Kawl ralkap khi a thar a si ve caah an rak thawng rih lo. Communist le KNU nih an rak tei dengmang.

Duhsah in Gen Ne Win ralkap he kum 30 deng Kawl rawn ah an i phomh, Kawlrawn ah Ne Win ralkap nih an tei deuh hna hnu in Wa ram ah an zungchoh an thial i 1989 tiang Myanmar cozah lungmit deng in an rak tuah ve. Kum 50 deng Myanmar politics an rak hninh khawh. ‘Voi dang ah Kawlmi nih Myanmar cozah ralkap Tatmadaw an doh bal tung lo, atu PDF lawng nih biatak tein an doh hih’ tiah Laimi kan pale nih an chim tawn khi 1948-1989 kar communist huaisen rual dohthlennak tuanbia kha an theih ve lo bia maw asi or an kan hlen hramhram bia dah timi ka ruah ah kai fiang ve tawn lo. A ngaingai ti ahcun CPB communist tapung hmai ah cun atu PDF/NUG khi cu hngerhte tia hmanh a si lo dakaw.

Lam an khar caan ah Hakha facang man kaiter lo awk a tha bak lo, aruang a um.Thla khat ah facang tun 100 hrawng an manh. Tun khat ah 3,000 an miak, thla khat ah ting 3 hrawng. Innman ting khat, anmah ei awk ting 2 a tang. An dawr ah tun 25 lawng ai tlum, zarh khat ah a thar tun 25 lengmang Kalay ah an cah tawn i thla khat ah lam an khar lo lio cu tun 100 an cah khawh. Lam an khar tikah thla 2 chung facang tun a thar an cah kho ti lo. A um cia tun 25 te kha tun khat thong thum men miak in an zuar ko ahcun thla 2 chung ah 75,000 bak lawng an ngah lai. Thla hnih caah an dawr hlan man hmanh ah ting 2 a si cang, 75,000 in cun an dawr man hmanh an pek kho lai lo hlei ah thla hnih chung zeidah an ei hnga?

Voidang an hmuh zat(thlakhat ting 3) an hmuh nak ding ah cun tun khat ah 12,000 tal miak ding in an zuar a hau cang. Thla 2 caah ting 6 ngah ding ahcun an ngeih chun tun 25 te kha tun khat ah 24,000 miak in an zuar a hau hnga. Cuti tal an zuar lo ahcun ei awk pei an ngei ve lai lo cu. 2015 Hakha a cimh lio zong ah khan ka cawnmi economic theory a kal ning zoh chih in facang man a kai nak aruang ka rak tial bal cang. Nain, Laimi tampi nih cun thil a cangmi vialte hi Lai tuak in kan tuak dih caah sum phomh in nan rak ka phomh i nan rak ka soisel. Atu zong hi thluak ngeilo ekceh pawl nan buai rih hoi men lai. Khat lei ah, hakkau in zapi harnak an tonmi kha caan tha i lak riangmang in rum ai timmi fachuaksual cheukhat zong an um pah tawn. Thleidan thiam ngai cu a hau ve. LTT