Hakha hi Kan JERUSALEM A Si
HAKHA HI KAN JERUSALEM A SI-Israel tuanbia ah ral nih an luhhnawh hna ahhin Jerusalem an laak khawh poh ahcun ral nih an kan tei tiah Israel/Jew miphun nih an rak cohlan tawn. Zeicaah dah ti ahcun an siangpahrang hna runinnpi le an t’hutdan umnak khualipi a si caah a si. Hakha hi Cozah nih hrambunhnak i an hman hlan in kan Siangbawi te nih hmunkhuarnak ah an rak thim. 1899 in Arthur le Laura Carson te nupa nih Pathian riantuannak ah an rak thim. Cu hnu kum 60 hnu ah Cozah nih Chinram Cozah hrambunhnak ah an hman ve. Hakha cu mitampi nih umnak ah hmunhma a rem i dinti laknak caah a tha. Hangthei hanghnah cinnak le thingthei phunphun cinnak ah a t’ha. Abiapibik cu chaklei thlanglei hlanhnak caah ramlaicer a si. Union of Burma chungah khua dawhbik a si tiah ti usihlaw kan palh lai lo dah!
Min Aung Hlaing nih hriamnam in nawlngeihnak a lak ni(February 1, 2021) ahhin Cozah riantuan hna telh in minung 40,000 tluk nih hlumhmi Chin khualipi a si. Khuacaan a daih caah zei kan ei poh ah an thaw dih. Paw a khim peng. Asinain Min Aung Hlaing nih Kawl ralhrang a chuahter tikah cun hmun kipah thahnawnnak le tlikzamnak in a khát. Rawlt’amnak in a khat. Khua nuam kan Hakha khualipi zong Kalemyo lei le Gangaw lei lam a pih tikah eidin man van a tawng colh. Chuncung khua ah ralhrang an um chung cu Kalemyo lei in eidin phorhtlunh khawh a si ti lo. Gangaw lampi a pit than hoi i chikkhat ah chimpit le vansang in mipi vansang an laam colh. Hakha khualipi ah fang(rice) cawk ding a um ti lo.
Zeitindah khua kan sak kun lai? Thim ding pakhat te lawng kan ngei. Cucu Chuncung a hlummi ralhrang tei dih le dawi dih le Gangaw lampi ah a buai cuahmahmi ralhrang tei zokzok le hloh dih zokzok hi a si. An kan tei ahcun kan khua tiah kan kawhmi hna hi kan khua an si ti lai lo. Kan ram kan timi hi kan hlum kho ti lai lo. Khua ngeilo le ram ngeilo in kan vakvai lai. Zeidah kan tuah lai? Tuah ding pakhat te kan ngei. Kan inn, kan lo, kan dum, kan khua, kan ram le kan miphun a him le a hmunhnak ding caah anmah lungtho tein ralhrang doh dingah aa thawh i nihin ah nunnak thaap in ralhrang a dohmi hna dirkamh te hi kannih mipi nih kan tuah khawhmi cu a si.
Vaurawng Zuunthil Tlangaunak nih Farsenbo Operation ti in tlang an au. Farsenbo cu Malsawm khua le Hrawngvun khua karah a ummi tlangbopi a si i Zokhua Area i a laicer ah a um. Nai i ralhrang le kan Chin Ralkap hna an i kahnak hmunpi hi Farsenbo i thlanglei horkuang chungah a si. Nihin ah ralhrang hna nih 500lbs a ritmi bomb 2 in Vantlang khua hnarcheu an hrawh dih hnu ah Malsawm khua zong an hrawh ve. A kum kum in Malsawm Khrihfabu nih an sakmi an Biakinnpi zong a rawk dih. An inn zong ralhrang nih an hlumh i an innzuat vok le ar zong ralhrang nih nichiar an thah an ei cuahmah lio a si. An inn le a chung thilri vialte zong himtein a ngeitu kut a phan than te lai tiah chim khawh asilo. Ralhrang helicopter le fighter jet nih nichiar an vehvat i ralhrang caah zei a si ti kan theihlomi thil parachute in an thlak lengmang hna.
Sihmanhsehlaw kan ralkap hna nih an zohsawh ve hna lo. Kan fale hi an ba tuk cang nain hnuleiah an tawn lo. Pehzulh in an doh ko hna. Ralhrang cu vanlawng in an herhmi an thlak hna. Kannih nihcun kan fale cu rawl lumte kan chanh peng hna, kan dirkamh peng hna. Mipi nih kan dirkamh hnanak hi kan fale caah thazang a si. Nan thlacamnak, nan tirawl le nan paisa an herh tuk liote a si. Hi ral kan tei lo ahcun Hakha panhnak Gangaw lam hi ralhrang kut ah a um lai. Kalemyo lam le Gangaw lam an kan phih piak ahcun zeitlukindah kan Hakha khualipi hi a rocar lai ti cu nan tuak khawh cio ko lai dah.
Cucaahcun pumpak, chungkhar, khua le Khrihfabu kip nih ti kho tawkte cio Vaurawng ah hon bur cio usihlaw ral teinak caah hon i tel cio sawh ko lai ung tiah kan sawm hna. Zinghmuh Operation nih kan ralkap hna a t’hathnem tuk hna bangin Farsenbo Operation nih hin teinak a kan hmuhter than lai ti hi ka zumh ko. Unity is strength. Ifuntom cu t’hawnnak a si. Teinak a si. Luatnak a si.
Zammang Mualcin